Phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể Đại hội.
 
Nghị quyết số 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã xác định “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”, “Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc”. Nhận định đó đã được chứng minh qua thực tiễn cách mạng suốt 87 năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, năng động, sáng tạo của thanh niên trong tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc luôn là nhiệm vụ hàng đầu của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong mọi giai đoạn và trong thực tiễn tổ chức Đoàn đã thực hiện tốt nhiệm vụ này thông qua các phong trào hành động cách mạng.
 
Nhiệm vụ đó đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hồ Chí Minh càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, đó cũng chính là quá trình tuổi trẻ Thành phố hôm nay viết tiếp những trang vàng truyền thống cách mạng của Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thành phố, truyền thống của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố.
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể Đại hội.
 
Ngay sau ngày đất nước thống nhất, tiếp nối truyền thống Anh hùng trong kháng chiến, hàng ngàn bạn trẻ thành phố lại xuống đường, ra công trường, vào nhà máy, tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh, nô nức lên đường tham gia lực lượng thanh niên xung phong, mở đầu cho một thời kỳ mới với hình tượng người thanh niên vai áo bạc màu nhưng lòng phơi phới, bạt núi, băng rừng, xây dựng lại màu xanh và cuộc sống mới trên những vành đai trắng. Ngọn gió đổi mới từ Đại hội VI của Đảng đánh dấu bước chuyển quan trọng trong đời sống kinh tế – văn hóa – xã hội của đất nước, công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi cả nước từ đó cũng có những đổi thay mạnh mẽ, tiếp tục hiệu triệu thanh niên hăng say trong lao động, học tập, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc, trong đó có đóng góp của thanh niên thành phố. Thông qua các phong trào hành động cách mạng, hình ảnh, dấu ấn của thanh niên thành phố luôn được khắc họa rõ nét, sinh động trên từng mặt trận, từng lĩnh vực, góp phần làm giàu thêm truyền thống của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố 02 lần đón nhận danh hiệu Anh hùng.
 
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể Đại hội.
 
Dự thảo báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa X trình Đại hội XI nhận định:“Phong trào tiếp tục có bước phát triển mới, thể hiện rõ nét vai trò xung kích, tinh thần tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, đóng góp tích cực vào quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, đồng thời tạo môi trường thực tiễn phong phú, rộng lớn để phát huy, rèn luyện đoàn viên, thanh niên”. Kết quả đó là minh chứng cho những nỗ lực vượt khó, sự kiên trì, chủ động, sáng tạo, của tinh thần trách nhiệm, “dám nghĩ, biết làm” của tổ chức Đoàn và đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp.
 
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố và tuổi trẻ thành phố tự hào vì đã có những đóng góp nhất định vào kết quả chung trong chặng đường 5 năm qua của phong trào thanh thiếu nhi cả nước và không ngừng đổi mới, sáng tạo, là nơi khơi nguồn cảm hứng, hội tụ, khởi xướng và lan tỏa nhiều giá trị, mô hình hay, cách làm hiệu quả. Có thể điểm lại một số nét nổi bật như:
 
+ Một là, cụ thể hóa phong trào trong từng đối tượng thanh niên được Thành Đoàn kiên trì thực hiện và không ngừng bổ sung, hoàn thiện, đi vào chiều sâu tạo sự chuyển biến về chất lượng qua đó phát huy tốt thế mạnh, chuyên môn của từng đối tượng thanh niên như: Phong trào “Học sinh 3 tích cực”, phong trào “Học sinh 3 rèn luyện”, phong trào “Sinh viên 5 tốt”, cuộc vận động “Nhà giáo trẻ tiêu biểu”; phong trào xây dựng khu phố, ấp “An toàn – sạch đẹp – văn minh – nghĩa tình”; phong trào “3 trách nhiệm”, phong trào thi đua “4 nhất”; phong trào “Thi đua học tập và thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân”, “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, “Thanh niên lực lượng vũ trang xung kích, sáng tạo, vươn tới những đỉnh cao”.
 
+ Hai là, có những phong trào, cuộc vận động, mô hình xuất phát từ thành phố đã được phát triển thành phong trào chung của thanh niên cả nước. Năm 1994, Chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè hình thành tại thành phố, đã nhanh chóng phát triển, trở thành chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh năm 1997, sau đó Thành Đoàn – Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam – Hội Sinh viên Việt Nam thành phố tiếp tục tìm tỏi, mở rộng, nâng chất, cụ thể là: phát triển từ 01 chiến dịch sang các chương trình, chiến dịch tình nguyện Hè phù hợp với từng đối tượng thanh niên như: Chiến dịch tình nguyện Hoa Phượng đỏ dành cho học sinh THPT, giáo viên (1999), Chiến dịch tình nguyện Kỳ nghỉ hồng dành cho thanh niên công nhân (2002), Chương trình Tiếp sức mùa thi (2003), Chiến dịch tình nguyện Hành quân xanh dành cho thanh niên lực lượng vũ trang (2007). Song song đó đã thay đổi phương thức chỉ đạo thực hiện: mở rộng mặt trận tỉnh (2000), mở rộng mặt trận quốc tế sang nước bạn Lào và Campuchia (2004), hoạt động tình nguyện theo đề án (2006), mời gọi đội hình thanh niên quốc tế tham gia (2011), hoạt động tình nguyện theo ngày cao điểm (2013), mở rộng mặt trận biển, đảo (2014).
 
Mặc dù vui mừng, phấn khởi trước những kết quả đạt được nhưng bên cạnh đó cũng đặt ra cho tổ chức chức Đoàn yêu cầu là phải nhìn nhận và đánh giá nghiêm túc, cầu thị những mặt còn hạn chế. Qua thực tiễn sinh động của mình, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố đúc kết một số vấn đề để tiếp tục phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, năng động, sáng tạo của thanh niên trong tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đó là:
 
+ Thứ nhất, phong trào phải xuất phát từ những vấn đề thực tiễn sinh động của cuộc sống, phải được vận dụng linh hoạt, sáng tạo, cụ thể ở từng địa phương, đơn vị và gắn với điều kiện, nhu cầu, nguyện vọng, tâm sinh lý của thanh niên, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa quyền lợi và nghĩa vụ của thanh niên trong từng giai đoạn.
 
+ Thứ hai, phải xác lập và đầu tư đúng mức cho phong trào trung tâm của mỗi đối tượng thanh niên, không thể tồn tại phong trào chung chung cho mọi đối tượng. Phải chọn mũi nhọn tập trung là phong trào xung kích thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị.
 
+ Thứ ba, sức sống của của tổ chức Đoàn bắt nguồn và được quyết định bởi mối quan hệ giữa tổ chức Đoàn với đoàn viên và giữa tổ chức Đoàn với thanh niên. Vấn đề cốt lõi trong mối quan hệ đó chính là tổ chức Đoàn chia sẻ được gì với đoàn viên, thanh niên và làm gì để thúc đẩy đoàn viên, thanh niên cống hiến cho cộng đồng, xã hội thông qua các phong trào hành động cách mạng của Đoàn. Đoàn phải tiếp tục đổi mới, đáp ứng nhu cầu, lợi ích thiết thân của thanh niên, tìm kiếm và tạo sự kết nối thực sự với thanh niên.
 
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể Đại hội.
 
Trong nhiệm kỳ mới, trước những cơ hội và thách thức đan xen, những đòi hỏi đối với tổ chức Đoàn và công tác Đoàn ngày càng cao, kiên trì mục tiêu đã đặt ra, dự thảo phương hướng công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2017 – 2022 xác định tập trung triển khai 3 phong trào hành động cách mạng “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố thể hiện sự đồng tình cao với những nhiệm vụ, giải pháp phong trào đã xác lập và quyết tâm thực hiện thành công các nội dung Đại hội đề ra.
 
Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể Đại hội.
 
Trong những ngày qua, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phấn khởi và đầy quyết tâm nỗ lực triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 16 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 và Nghị quyết 54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh, đây chính là động lực to lớn, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để phát huy đoàn viên, thanh niên trong xây dựng thành phố Hồ Chí Minh có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, khẳng định trách nhiệm cao về vị trí, vai trò của thành phố là nơi hội tụ và lan tỏa, vì cả nước, cùng cả nước.
 
Nhận thức được trách nhiệm và từ thực tiễn sinh động của mình, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố nêu lên một số ý kiến, đây là những trăn trở, những điều mà Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố cần quan tâm đầu tư, tìm lời giải đáp để có những chất liệu tốt, đóng góp hiệu quả vào phong trào chung của thanh niên cả nước trong thời gian tới:
 
+ Một là, trước thềm Đại hội Đoàn thành phố lần thứ X, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố đã thực hiện đề tài “Nhận diện xu hướng lựa chọn giá trị sống của thanh niên”; kết quả khảo sát việc sử dụng mạng xã hội trong thanh niên cho thấy: 97,8% thường xuyên sử dụng mạng xã hội facebook, sử dụng để liên kết với bạn bè, giải trí là 81%, 55% sử dụng facebook để tìm hiểu thông tin, học tập nâng cao trình độ; thời gian bình quân mà những bạn trẻ dưới 29 tuổi sử dụng mạng xã hội là 3 giờ mỗi ngày. Điều này cho thấy thời gian chủ yếu của thanh niên ở trên mạng. Bên cạnh mặt tích cực như việc tiếp cận nhanh thông tin, học hỏi, nâng cao kiến thức, kết nối bạn bè thì mạng xã hội cũng đang làm giảm sự tương tác trực tiếp giữa các bạn trẻ với nhau, tương tác giữa các bạn trẻ với gia đình, người thân và xã hội. Do đó, tổ chức Đoàn các cấp cần phải tạo ra nhiều không gian tương tác tích cực, trực tiếp giữa các bạn trẻ với cộng đồng thông qua các phong trào hành động cách mạng của Đoàn. Chính quá trình tương tác sẽ giúp thanh niên hiểu được giá trị cuộc sống, chia sẻ với cộng đồng, xã hội, nuôi dưỡng tâm hồn, giúp thanh niên sống tốt, không làm mất đi giá trị truyền thống, mối quan hệ cá nhân - gia đình - xã hội được giữ vững, điều đó góp phần cho xã hội phát triển bền vững hơn. Đây là điều mà chúng ta cần quan tâm trao đổi, thảo luận để tìm ra nhiều phương thức tổ chức phong trào cho thanh niên trong thời gian tới.
 
+ Hai là, cuộc sống luôn vận động, những biến đổi trong đời sống xã hội, trong thanh niên cũng nhanh chóng thay đổi, do đó không có một phong trào nào là cố định, bất biến mà phong trào phải thay đổi cho phù hợp với sự phát triển. Điều này đòi hỏi rất lớn ở tổ chức Đoàn là sự nhạy bén, bám sát với hơi thở cuộc sống khi đề ra phong trào và đòi hỏi đội ngũ cán bộ Đoàn phải luôn năng động và sáng tạo không ngừng…tuy nhiên trong thực tiễn nhiều vấn đề tổ chức Đoàn chúng ta còn chậm đổi mới, làm theo lối mòn, rập khuôn, sao chép…liệu chúng ta có còn giữ vai trò định hướng, hỗ trợ thanh niên nếu chính bản thân tổ chức Đoàn không tự làm mới mình?
 
+ Ba là, là nơi khởi nguồn cho nhiều hoạt động tình nguyện trong thanh niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố thể hiện sự quan tâm đối phong trào “Thanh niên tình nguyện” trong nhiệm kỳ này, cùng với cơ chế để phát huy thanh niên thì vấn đề chính sách hỗ trợ cho thanh niên tham gia hoạt động tình nguyện cũng cần được quan tâm đúng mức. Với sự nỗ lực rất lớn của Trung ương Đoàn và các Bộ, Ngành, năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 57 về chính sách đối với hoạt động tình nguyện của thanh niên, đây là cơ chế quan trọng, tạo tiền đề tích cực, góp phần tạo động lực thu hút và thúc đẩy mạnh mẽ thanh niên tham gia hoạt động tình nguyện; tuy nhiên đến nay chính sách vẫn chưa phát huy tốt hiệu quả để đi vào cuộc sống, một số vấn đề chưa sát với thực tiễn. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố trân trọng đề xuất Trung ương Đoàn và các Bộ, Ngành tiếp tục quan tâm tham mưu cơ chế cụ thể tạo những điều kiện tốt nhất cho hoạt động tình nguyện của thanh niên trong thời gian tới.
 
Trên đây là báo cáo tham luận của Thành Đoàn thành phố Hồ Chí Minh về phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, năng động, sáng tạo của thanh niên trong tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trân trọng cảm ơn Đại hội đã chú ý lắng nghe.
 
Kính chúc quý mẹ Việt Nam anh hùng, các đồng chí Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, quý vị đại biểu và tất cả các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc. Chúc Đại hội thành công tốt đẹp.
 
Trân trọng cảm ơn./.