Đưa “bếp không khói” đến miền quê nghèo, nữ sinh nhận học bổng Mỹ 5,7 tỷ đồng

Ý tưởng từ bếp củi rơm nhiều khói ở các vùng quê

Nguyễn Lan Chi (sinh năm 2001) đang là học sinh lớp 12 Anh 1, Trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam. Mỗi lần có dịp đi xa, đến các vùng ngoại thành, Lan Chi nhận thấy bà con ở quê sử dụng bếp than củi đốt gây khói ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe và môi trường sống.

Từng tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa trong nước và ngoài nước, Lan Chi lập tức nảy ra ngay ý tưởng cải thiện tình trạng này. Nghĩ là làm, Chi sáng lập dự án “Cleen”. Mục tiêu xuyên suốt của dự án chính là đem sản phẩm bếp không khói đến với mọi người.

Ban đầu, cô học trò đã thử tự làm một cái bếp sinh học (bếp không khói) dựa theo mô hình của trường đại học MIT (Mỹ), nhưng lại thất bại. Lí do là vì mô hình bếp mẫu này làm bằng gốm nên chi phí khá đắt, Lan Chi thay thế bằng đất sét và một số nguyên liệu khác nhưng khi thành mẫu thì bếp không chịu được nhiệt.

Thất bại nhiều lần, Chi có phần áp lực nhưng vẫn cố gắng tìm kiếm giải pháp và thấy một mô hình bếp sinh học khá hay. Lúc này, em tự túc bay vào Đà Nẵng để gặp chú giám đốc của công ty này nhằm xem xét sản phẩm bếp sinh học phù hợp với người dân nông thôn.

Khi đã ưng ý, Lan Chi quyết định hỗ trợ đưa sản phẩm bếp sạch đến với thị trường các tỉnh thành miền Bắc và qua đó, thúc đẩy bà con sử dụng sản phẩm này thay cho bếp than cũ. Thế nhưng, cô gái 18 tuổi lại gặp phải một vấn đề lớn hơn: không có quỹ để thực hiện dự án.

“Lúc đó, mọi người trong dự án cũng đã dần mất niềm tin nhưng đến cuối cùng em đã đề xuất ý tưởng gây quỹ bằng việc bán túi tote-bag bằng vải: vừa có thể gây quỹ cho hoạt động phân phát bếp; vừa có thể khuyến khích mọi người sử dụng túi vải thay vì núi nilon. Cleen đã gây quỹ được 26 triệu đồng và em dùng toàn bộ số tiền đó để mua bếp và trao tặng cho người dân”, Chi kể lại.

Lan Chi cho hay, giá thành một chiếc sinh học này khá rẻ (250.000 đồng). Sau khi Chi hỗ trợ những người dân nghèo thay thế dùng loại bếp cũ bằng bếp sinh học đã nhận được phản hồi rất tích cực. Nhiều người dân đã tự ý thức thay đổi và thậm chí mua bếp tặng người thân, bạn bè dùng.

Chi và nhóm trong buổi tặng bếp sinh học đến bà con ở Phủ Lý, Hà Nam.

Trong bài luận ứng tuyển vào Đại học Vanderbilt, Lan Chi kể về cuộc gặp mặt của em với chú Bích - Tổng giám đốc của công ty bếp sinh học tại Đà Nẵng. Em kể về trải nghiệm của mình khi phải tự mình đi đến một vùng đất xa lạ ở cuối đất nước, cũng như cuộc nói chuyện của em với chú Bích đã thay đổi góc nhìn của mình về một người lãnh đạo và về hoạt động cộng đồng như thế nào.

“Chú Bích là chủ một công ty quy mô tương đối lớn nhưng vẫn xuống chế tạo những bếp sinh học với mọi người công nhân. Em có một góc nhìn khác về tinh thần lãnh đạo, sự thân thiện và gây cảm hứng với nhân viên từ chú. 

Hầu hết nhân viên ở đây đều là người khuyết tật, công ty ra đời ngoài mục đích kinh doanh còn tạo ý nghĩa khi giải quyết công ăn việc làm cho những người khuyết tật vốn rất khó tìm việc…”, Lan Chi chia sẻ.

Kể cho vị giám đốc nghe về thất bại khi chế tạo bếp sinh học của mình, Lan Chi nhận được lời khuyên hữu ích cho hướng đi của mình.

“Việc chế tạo bếp có thể chưa phải là việc con cần làm ngay bây giờ. Quan trọng và cần hơn, con nên bắt đầu từ việc nâng cao nhận thức của mọi người. 

Sau này khi còn đã học được kiến thức tiên tiến ở trường đại học Mỹ, con có thể quay về rồi tự sáng chế những chiếc bếp sinh học của mình” – lời của chú Bích vẫn còn nguyên trong tâm trí Lan Chi.

Lan Chi xinh xắn, đáng yêu đời thường.

Cô gái Việt và bạn bè quốc tế tham dự trại hè khoa học ở Nhật Bản.

Lan Chi sắp xếp thời gian hợp lý để vừa học tập tốt, vừa phát triển bản thân qua hoạt động ngoại khóa.