PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA THANH NIÊN CAO BẰNG TRÊN MẶT TRẬN TƯ TƯỞNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
Thứ năm - 20/11/2025 22:53
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt là sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội đang tạo ra một không gian thông tin đa chiều, phức tạp đến nhận thức, tư tưởng của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Ảnh:Tạp chí Thanh niên
Trước tình hình đó, mặt trận tư tưởng - văn hóa khẳng định vị trí là mặt trận then chốt, trực tiếp góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Bởi trong giai đoạn hiện nay, các nền tảng trên không gian mạng đang trở thành một “chiến tuyến” nóng bỏng về mặt trận tư tưởng, nơi diễn ra sự đấu tranh quyết liệt giữa các quan điểm, giá trị và hệ tư tưởng. Đối với một tỉnh biên giới giàu truyền thống cách mạng như Cao Bằng, việc phát huy vai trò của thanh niên trên mặt trận tư tưởng càng có ý nghĩa chiến lược. Thanh niên, với sức trẻ, sự nhạy bén và khả năng lan tỏa, luôn giữ vị trí tiên phong trên mặt trận này. Đây không chỉ là yêu cầu cấp thiết của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc mà còn là trách nhiệm, sứ mệnh của thế hệ trẻ trong việc kế thừa và phát huy truyền thống quê hương cách mạng.
Khẳng định vị trí và những đặc điểm nổi bật của thanh niên trong giai đoạn hiện nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ vai trò của thanh niên trên nhiều bình diện xã hội: “Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”[1]; do đó, Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thanh niên Việt Nam chiếm một tỷ lệ dân số lớn, chiếm khoảng 22,5% dân số cả nước, chiếm khoảng 35% lực lượng lao động toàn xã hội. Thanh niên có mặt ở tất cả các giai cấp và tầng lớp xã hội, có mặt ở tất cả các dân tộc và tôn giáo, là lực lượng xã hội to lớn, tràn đầy nhiệt huyết, khát khao cống hiến và xây dựng đất nước. Đây là thế hệ được thừa hưởng những thành quả cách mạng, đồng thời cũng là lực lượng kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc. Đặc biệt, với sự nhạy bén với cái mới, khả năng làm chủ công nghệ số, thanh niên có tốc độ tiếp cận, tiếp thu và lan tỏa thông tin nhanh chóng qua các nền tảng mạng xã hội. Chính điều này đặt họ vào vị thế nòng cốt trong việc xây dựng và định hình các giá trị văn hóa, tư tưởng cho cộng đồng, xã hội. Thực tiễn, đối với tỉnh Cao Bằng là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, nơi ghi dấu những di tích lịch sử cách mạng gắn liền với hành trình đấu tranh giành độc lập của dân tộc. Trong đó, có ba khu di tích quốc gia đặc biệt - Pác Bó, rừng Trần Hưng Đạo và Chiến thắng Biên giới năm 1950 - được xem là những địa chỉ đỏ giàu ý nghĩa lịch sử. Đây không chỉ là nơi lưu giữ dấu ấn về cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn là nơi giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về lòng yêu nước, tinh thần bất khuất và truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc Việt Nam. Trong giai đoạn hiện nay, Thanh niên Cao Bằng vừa kế thừa truyền thống quý báu đó, vừa chịu sự tác động trực tiếp của xu thế hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa. Điều này vừa mở ra cơ hội tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, vừa đặt ra những thách thức không nhỏ khi phải đối diện với nguy cơ bị các thế lực thù địch tấn công, xuyên tạc tư tưởng, nhất là trên không gian mạng. Vai trò của Thanh niên Cao Bằng trên mặt trận tư tưởng Thứ nhất, lực lượng nòng cốt trong giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng: Thanh niên Cao Bằng tích cực tham gia học tập, nghiên cứu lý luận chính trị, tiếp thu chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, từ đó trở thành lực lượng nòng cốt trong tuyên truyền, vận động quần chúng. Thông qua các hoạt động Đoàn – Hội của tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, các diễn đàn thanh niên trong nước và quốc tế, lực lượng trẻ đã góp phần lan tỏa niềm tin, khẳng định giá trị khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Thứ hai, "chiến sĩ" tiên phong đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch: Trong bối cảnh các thế lực thù địch đẩy mạnh “diễn biến hòa bình” trên không gian mạng, lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền để chống phá, Thanh niên Cao Bằng đã tham gia tích cực vào công tác đấu tranh phản bác. Với kiến thức, kỹ năng số và tinh thần cảnh giác cách mạng, nhiều đoàn viên, thanh niên đã trở thành “chiến sĩ trên không gian mạng”, góp phần ngăn chặn, vô hiệu hóa thông tin xấu độc, bảo vệ sự ổn định chính trị – xã hội. Thứ ba, “sứ giả” lan tỏa giá trị văn hóa, truyền thống lịch sử địa phương: Thanh niên Cao Bằng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống cách mạng của quê hương. Qua các hoạt động tình nguyện, các cuộc thi tìm hiểu lịch sử, các chương trình “về nguồn” và thông qua các dự án khởi nghiệp, sáng tạo nội dung (video, blog, trang fanpage) quảng bá hình ảnh quê hương Cao Bằng với các di sản văn hóa, di tích lịch sử cách mạng tại các địa chỉ đỏ như khu di tích Quốc gia đặc biệt như Pác Bó, rừng Trần Hưng Đạo và Chiến thắng Biên giới năm 1950; Khu di tích lưu niệm Hoàng Đình Giong, Khu di tích lịch sử Nặm Lìn, danh lam thắng cảnh nổi tiếng như Thác Bản Giốc, núi Mắt Thần…, thanh niên đã góp phần làm sống động lịch sử, bồi đắp niềm tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước cho thế hệ trẻ. Thứ tư, lực lượng khởi xướng đổi mới sáng tạo, định hướng lối sống lành mạnh: Trên mặt trận tư tưởng, thanh niên không chỉ dừng lại ở việc tiếp nhận và tuyên truyền, mà còn là lực lượng khởi xướng sáng kiến mới, định hình giá trị, chuẩn mực sống tích cực. Những mô hình như “Mỗi ngày một tin tốt – Mỗi tuần một câu chuyện đẹp”, “Câu lạc bộ Lý luận trẻ”, “Thanh niên với văn hóa đọc”, “Tuổi trẻ với chuyển đổi số”... đã góp phần định hướng lối sống, nhân cách, khích lệ tinh thần sáng tạo, xây dựng hệ giá trị thanh niên Việt Nam trong thời kỳ mới. Với những vai trò đó, Thanh niên Cao Bằng cũng đã đạt được những kết quả đồng thời cũng có những hạn chế tồn tại và thách thức như: Thời gian qua, thanh niên Cao Bằng đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trên mặt trận tư tưởng. Các phong trào, chương trình hành động do Tỉnh Đoàn Thanh niên và các tổ chức Đoàn – Hội ở cơ sở phát động đã tạo được sức lan tỏa, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Nhiều tấm gương thanh niên tiên phong trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng, trong tuyên truyền pháp luật ở vùng biên giới, trong hoạt động tình nguyện vì cộng đồng đã trở thành điểm sáng. Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận: một bộ phận thanh niên còn biểu hiện thờ ơ chính trị, ngại tham gia hoạt động lý luận; dễ bị chi phối bởi thông tin xấu độc trên mạng; thiếu kỹ năng phản biện, phân tích, chọn lọc thông tin. Đây là khoảng trống mà các thế lực thù địch luôn tìm cách khai thác. Thách thức đặt ra là không nhỏ. Tình hình thế giới, khu vực diễn biến phức tạp; Các thế lực thù địch không ngừng tăng cường thực hiện chiến lược "diễn biến hòa bình", chủ yếu thông qua "diễn biến trên không gian mạng" nhằm vào đối tượng thanh niên mặt trái của kinh tế thị trường, sự xuống cấp của một số giá trị xã hội, tệ nạn và lối sống thực dụng len lỏi vào đời sống thanh niên. Đặc biệt, không gian mạng vừa là cơ hội, vừa là nguy cơ, đòi hỏi thanh niên phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, trí tuệ và sự tỉnh táo. Nhìn vào những bài học về cách mạng màu do Thanh niên khởi xướng ở các nước như Myanmar, Venezuela, Bangladesh, Ukraine và gần đây nhất là Nepal. Phát huy vai trò của thanh niên Cao Bằng Một là, sự quan tâm của Đảng ủy và chính quyền về tăng cường giáo dục lý luận chính trị, gắn học tập chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh một cách sinh động, thiết thực: Đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục, gắn lý luận với những ví dụ thực tiễn sinh động từ lịch sử, văn hóa địa phương. Tổ chức các diễn đàn, tọa đàm, cuộc thi tìm hiểu để việc học tập trở nên hấp dẫn. Đặc biệt, đưa nội dung xây dựng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thành nhiệm vụ thường xuyên của thanh niên. Hai là, phát huy vai trò tối đa tổ chức Đoàn – Hội ở cơ sở: Đoàn Thanh niên cần chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của thanh niên; xây dựng các chương trình hành động cụ thể, thiết thực; trở thành điểm tựa vững chắc cho đoàn viên, thanh niên trong định hướng tư tưởng, tổ chức các diễn đàn, tọa đàm, câu lạc bộ để thanh niên trao đổi, tranh luận, nâng cao năng lực tư duy lý luận và phản biện. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Đề án số 19-ĐA/TU của Tỉnh ủy về đổi mới công tác tuyền, giáo dục truyền thống trên quê hương cách mạng Cao Bằng giai đoạn 2019 – 2025. Ba là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác không gian mạng: Xây dựng và phát triển các nền tảng số, kênh truyền thông của tuổi trẻ (website, fanpage, TikTok, Zalo...) để lan tỏa thông tin tích cực, mô hình tốt, gương người tốt việc tốt, tạo dựng “lá chắn tư tưởng” trước sự xâm nhập của thông tin xấu độc. Hình thành các đội nhóm thanh niên nòng cốt, các “KOLs đỏ” (người trẻ ảnh hưởng tích cực trên mạng xã hội) để dẫn dắt, lan tỏa thông điệp tích cực trên mạng xã hội. Bốn là, xây dựng và nhân rộng các mô hình, diễn đàn hiệu quả: Xây dựng các mô hình gắn kết như “Câu lạc bộ lý luận trẻ”, “Thanh niên với chuyển đổi số”, “Thanh niên bảo vệ biên giới”... nhằm vừa bồi dưỡng tri thức, vừa phát huy vai trò thực tiễn của thanh niên trong đời sống xã hội. Năm là, chú trọng bồi dưỡng, phát huy đội ngũ thanh niên nòng cốt: Tập trung xây dựng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên trẻ; phát hiện, tôn vinh và nhân rộng các gương điển hình tiên tiến, nhất là trong đội ngũ cán bộ đoàn, trí thức trẻ, thanh niên dân tộc thiểu số và thanh niên khu vực biên giới; đồng thời, đấu tranh với các biểu hiện lệch lạc, suy thoái trong một bộ phận thanh niên. Trong giai đoạn hiện nay, khi cuộc đấu tranh tư tưởng diễn ra ngày càng gay gắt, việc phát huy vai trò của Thanh niên trên mặt trận này có ý nghĩa quyết định. Bằng tri thức, bản lĩnh chính trị vững vàng và nhiệt huyết cách mạng, tuổi trẻ Cao Bằng cần tiếp tục phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo, xứng đáng là "lá chắn thép" trên mặt trận tư tưởng, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa ngay từ trong tư tưởng, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, xây dựng quê hương Cao Bằng ngày càng giàu đẹp, văn minh.