Lịch sử hình thành

Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, đất nước ta chìm trong đêm dài nô lệ. Nhân dân ta chịu sự áp bức, bóc lột của thực dân Pháp và phong kiến tay sai. Các phong trào cách mạng diễn ra mạnh mẽ, tràn đầy khí phách anh hùng và sáng ngời tinh thần yêu nước, nhưng tất cả đều không thành công, vì thiếu một đường lối lãnh đạo đúng đắn.

Trong bối cảnh ấy, đồng chí Nguyễn Ái Quốc, với lòng nhiệt tình yêu nước cháy bỏng, đã bôn ba khắp thế giới để tìm đường cứu nước, cứu dân và Người đã tìm thấy ở chủ nghĩa Mác-Lênin, con đường giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Ngày 03/02/1930, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã đảm đương sứ mệnh lịch sử trở thành lực lượng duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

Ở Cao Bằng, theo tiếng gọi của Đường Kách mệnh, nhiều người con ưu tú đã gia nhập phong trào Quốc tế cộng sản, tích cực truyền bá Chủ nghĩa Mác - Lênin vào trong các tầng lớp thanh niên yêu nước. Trước đòi hỏi của thực tiễn lịch sử, ngày 01/4/1930, Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh được thành lập, mở ra một bước ngoặt mới trong phong trào cách mạng của địa phương.

Với chủ trương mở rộng cơ sở Đảng và cơ sở cách mạng ra các Châu trong tỉnh, tổ chức tập hợp quần chúng đấu tranh cách mạng, nhiều Chi bộ Đảng lần lượt ra đời. Trong giai đoạn này, nhiều thanh niên, học sinh ở Trùng Khánh, thông qua việc tiếp cận các sách báo tiến bộ đã thức tỉnh tinh thần yêu nước, hiểu biết về cách mạng sâu sắc hơn, nhân dân các dân tộc đã náo nức mong chờ có một tổ chức Đảng để soi đường, chỉ lối cho phong trào đấu tranh cách mạng ở địa phương.

Trước tình hình đó, Tỉnh ủy Cao Bằng giới thiệu đồng chí Nguyễn Nghiên (tức Nguyễn Thanh Cao) và Đồng chí Hoàng Thị Đáo vào Trùng Khánh để gây dựng cơ sở Đảng, kết nạp một số Đảng viên và thành lập chi bộ Đảng ở Trùng Khánh.

Ngày 16/9/1939, tại hang Ngườm Mạ, xóm Bản Đà, xã Đình Minh, Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của huyện Trùng Khánh được thành lập. Tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Thanh Cao tuyên bố kết nạp đồng chí Nguyễn Văn Mân (tức Chí Viễn) và đồng chí Nông Quốc Nghĩa (tức Minh Tâm) vào Đảng, chuyển đảng viên dự bị Hoàng Thị Đáo thành đảng viên chính thức. Sau khi thành lập, chi bộ đã phân công Đồng chí Nguyễn Văn Mân làm Bí thư Chi bộ, đồng chí Hoàng Thị Đáo làm thủ quỹ và phụ trách công tác phụ vận; đồng chí Nguyễn Thanh Cao làm ủy viên, có nhiệm vụ liên hệ với cấp trên; đồng chí Nông Quốc Nghĩa và đồng chí Nguyễn Văn Mân trực tiếp phát triển phong trào cách mạng ở địa phương.

Sự ra đời của Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Trùng Khánh là sự kiện lịch sử trọng đại, đánh dấu bước phát triển mới của phong trào cách mạng. Từ hang Ngườm Mạ, ánh sáng của Đảng sẽ dẫn dắt nhân dân các dân tộc trong huyện đoàn kết, đứng lên đấu tranh, quyết giành lấy độc lập, tự do, xây đời sống mới.