Nữ sinh chế tạo máy đổi rác lấy quà

Bảo vệ môi trường

Chiếc máy thu gom rác của Đặng Nhật Uyên có cơ chế hoạt động tương tự như một cây ATM thông minh. Khi người dùng đưa chai nhựa vào, máy sẽ tự động trả lại 1 phiếu giấy in mã (code). Người dùng có thể quét mã đó để đổi các phần quà giá trị từ chương trình “Hè xanh mát, tích rác đổi quà”.

Uyên kể, năm 2019, một lần xem chương trình thế giới động vật, Uyên thấy loài rùa biển bị thương vì túi nilon quấn quanh người, cô dặn lòng phải làm điều gì đó để góp phần giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ các loài động vật và môi trường sống của con người. Ý tưởng chế tạo máy thu gom rác thải nhựa ra đời từ đây.

Một chương trình thời sự giới thiệu sản phẩm máy phân loại rác thải của các bạn trẻ Thổ Nhĩ Kỳ thôi thúc Uyên hành động. Uyên lên mạng nghiên cứu, mày mò vẽ mô phỏng được chiếc máy thu gom rác của mình. Tại diễn đàn “Zero Plastic Waste Challenge: Small Action Big Impact” (Thử thách không rác thải nhựa: Hành động nhỏ, thay đổi lớn) do Phái đoàn Ngoại giao Mỹ tại Việt Nam tổ chức ở Trường Đại học Nha Trang năm 2020, Uyên mạnh dạn trình bày ý tưởng của mình và nhận được sự tán thành từ các chuyên gia.
 

Sau đó, Uyên chủ động liên hệ các thầy giáo ở khoa Kỹ thuật giao thông - Trường Đại học Nha Trang nhờ hỗ trợ chế tạo chiếc máy. Nhận thấy cô sinh viên có ý tưởng hay, các thầy cô trong Khoa đã giúp Uyên biến ý tưởng này thành đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường và gợi ý cho Uyên thêm 4 cộng sự làm đề tài. Đề tài của Uyên bắt đầu được thực hiện từ cuối năm 2021 và đến đầu tháng 7/2022 hoàn thành.

Thay đổi nhận thức

Ban đầu, Uyên chỉ nghĩ sẽ đặt máy đổi rác lấy quà ở các điểm tập trung đông sinh viên của Trường Đại học Nha Trang để các bạn đổi rác lấy giáo trình. Uyên và nhóm bạn trong dự án đã vận động được nguồn giáo trình cũ từ sinh viên khóa trên để xây dựng “ngân hàng” giáo trình phục vụ hoạt động của máy. Mục đích của Uyên là định hướng cho sinh viên trong trường về việc phân loại rác thải nhựa, đồng thời giúp các bạn tiết kiệm thời gian và tiền bạc để tìm kiếm, mua giáo trình học tập.

Việc tái sử dụng sách, giáo trình sẽ giúp giảm tiêu thụ giấy. Như vậy, dự án của Uyên và nhóm bạn đã gián tiếp giúp bảo vệ rừng. “Em mong muốn trong thời gian tới có thêm các nhà đầu tư hỗ trợ cho dự án nhân rộng máy gom rác thông minh tại các trường học ở Khánh Hòa để giúp các bạn trẻ dần thay đổi nhận thức trong việc bảo vệ môi trường. Qua đó, giúp các bạn tiết kiệm tiền mua sách, sử dụng tiền đó để thực hiện nhiều việc khác ý nghĩa hơn”, Uyên chia sẻ.

Tham gia “Ngày hội sáng tạo trẻ” năm 2022 tại Trường Đại học Nha Trang, chiếc máy thu gom rác thải nhựa của Nhật Uyên thu hút sự quan tâm của hàng ngàn bạn trẻ. Sau đó, Tỉnh Đoàn Khánh Hòa gợi ý Uyên mang chiếc máy tham gia chương trình “Hè xanh mát, tích rác đổi quà”.

Chương trình diễn ra tại các trung tâm thương mại lớn ở TP Nha Trang với mục đích tuyên truyền đến người dân về việc phân loại rác thải và gây quỹ cho trẻ em ở làng trẻ SOS Nha Trang. Người dân địa phương chỉ cần mang chai nhựa, lon nước, pin khô đã qua sử dụng… bỏ vào máy và nhận mã rồi đổi những phần quà của chương trình.