Dù đứng từ góc độ nào, cũng thấy được điểm sáng về các giá trị cốt lõi trong bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với các tầng lớp nhân dân ta. Đối với Thanh niên Việt Nam, các giá trị cốt lõi của bài viết như một nguồn động lực, một điểm tựa kiên định về lý tưởng để “Vững vàng niềm tin, tự hào tiến bước”, khơi dậy “Khát vọng cống hiến” cho tuổi trẻ Việt Nam bằng nỗ lực cao, quyết tâm lớn góp phần phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
1. Kết đọng giá trị lý luận, thực tiễn và thời đại về con đường đi lên xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam có giá trị cao về lịch sử phát triển và mang tính thời đại
Chủ nghĩa xã hội (CNXH) được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề cập đến là CNXH khoa học dựa trên học thuyết Mác - Lênin trong thời đại ngày nay, được đặt trong bối cảnh kinh tế xã hội hiện thực của Việt Nam. Tổng Bí thư cho chúng ta thấy được tính đắn của con đường đi lên CNXH thông qua việc đánh giá khách quan những thành tựu không thể phủ nhận của các nước Chủ nghĩa tư bản (CNTB), sự tự điều chỉnh của CNTB trước những những yêu cầu thực tiễn. Bên cạnh đó, bài viết cũng phản ánh những mâu thuẫn cơ bản vốn có của CNTB, hậu quả để lại đó là các cuộc khủng hoảng diễn ra trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, y tế dưới tác động của đại dịch Covid-19 và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cũng như quá trình chuyển đổi số. Có thể thấy, kinh tế suy thoái đã làm phơi bày sự thật của những bất công xã hội trong các xã hội tư bản chủ nghĩa: đời sống của đa số dân cư lao động bị giảm sút nghiêm trọng, thất nghiệp gia tăng; khoảng cách giàu - nghèo ngày càng lớn, làm trầm trọng thêm những mâu thuẫn, xung đột giữa các sắc tộc đang hiện hữu.
Đối lập với những bộc lộ yếu kém của xã hội Tư bản chủ nghĩa ấy là sự vực dậy của nước ta trên con đường quá độ lên CNXH sau 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới với những thay đổi to lớn, tốt đẹp, đó là sự lãnh đạo của Đảng đưa đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng trong những năm 80, đầu những năm 90 của thế kỷ XX; vượt qua cuộc chấn động chính trị toàn cầu khi mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên bang Xô viết và Đông Âu sụp đổ, cùng những thử thách khắc nghiệt do tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính khu vực những năm 1997 - 1998 và cuộc khủng hoảng tài chính, suy giảm kinh tế toàn cầu những năm 2008 - 2009, đưa đất nước ra khỏi tình trạng nước nghèo, kém phát triển, trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình; vượt lên, kiềm chế thành công đại dịch Covid-19, hạn chế đến mức thấp nhất những tổn thất do dịch bệnh gây ra, ổn định kinh tế - xã hội, bảo đảm đời sống nhân dân, khôi phục, duy trì tăng trưởng.
Với cách dẫn dắt của khoa học biện chứng, Tổng Bí thư, đã giúp chúng ta nhận diện được những yếu kém bộc lộ của TBCN, thấy được những thành công bước đầu của con đường đi lên xã hội chủ nghĩa, khẳng định tính đúng đắn đối với lựa chọn của Đảng và nhân dân ta, thắp lên niềm tin mãnh liệt về CNXH chúng ta đang hướng đến, đó là công trình tập thể của nhận dân, do nhân dân tự lực, tự cường để cống hiến xây dựng đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.
Trong bài viết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã dành nhiều tâm huyết cho câu hỏi: Chủ nghĩa xã hội là gì? và đưa ra khái niệm tổng quát về CNXH chúng ta hướng đến đó là: “Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam đang phấn đấu xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau cùng phát triển; có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới”.
Sự kiên định của Đảng Cộng sản Việt Nam với lựa chọn đi lên XHCN được nhấn mạnh như một định đề.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh sự kiên định của Đảng Cộng sản Việt Nam về lý tưởng và con đường đã chọn. Theo đó, Đảng ta xác định độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là đường lối cơ bản, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam và cũng là điểm cốt yếu trong di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay khi mới ra đời và trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn khẳng định: chủ nghĩa xã hội là mục tiêu, lý tưởng của Đảng Cộng sản và nhân dân Việt Nam; đi lên chủ nghĩa xã hội là yêu cầu khách quan, là con đường tất yếu của cách mạng Việt Nam. Năm 1930, trong Cương lĩnh chính trị của mình, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chủ trương: “Tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân do giai cấp công nhân lãnh đạo, tiến lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua giai đoạn tư bản chủ nghĩa”.
Từ thực tiễn, Tổng Bí thư khẳng định: Nhân dân Việt Nam đã trải qua một quá trình đấu tranh cách mạng lâu dài, khó khăn, đầy gian khổ hy sinh để chống lại ách đô hộ và sự xâm lược của thực dân, đế quốc để bảo vệ nền độc lập dân tộc và chủ quyền thiêng liêng của đất nước, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân với tinh thần “Không có gì quý hơn Độc lập Tự do”. Thể hiện sự kiên định về lựa chọn đi lên CNXH của Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân nhân, vào những năm cuối thế kỷ XX, mặc dù trên thế giới chủ nghĩa xã hội hiện thực đã bị đổ vỡ một mảng lớn, hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa không còn, phong trào xã hội chủ nghĩa lâm vào giai đoạn khủng hoảng, thoái trào, gặp rất nhiều khó khăn, Đảng Cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục khẳng định “Đảng và nhân dân ta quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam theo con đường XHCN trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh”. Tại Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng (tháng 01/2011) trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), chúng ta một lần nữa khẳng định “Đi lên chủ nghĩa xã hội là khát vọng của nhân dân ta, là sự lựa chọn đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử”.
Không chỉ dừng lại ở đó, XHCN còn hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn, dựa trên nền tảng lợi ích chung của toàn xã hội hài hòa với lợi ích chính đáng của con người, mục tiêu cuối cùng của xã hội XHCN là vì con người và vì nhân dân, thực tiễn cho thấy chủ thể xây dựng CNXH chính là nhân dân, những con người xã hội chủ nghĩa. Dẫn chứng lịch sử, cũng theo Chủ tịch Hồ Chí Minh thì đó là những con người “có tư tưởng và tác phong xã hội chủ nghĩa”, “có ý thức làm chủ Nhà nước”, “thấm nhuần sâu sắc tinh thần tập thể xã hội chủ nghĩa và tư tưởng mình vì mọi người, mọi người vì mình”, “chăm lo việc nước như chăm lo việc nhà”, “biết tự mình lo toan, gánh vác, không ỷ lại, không ngồi chờ, đùn đẩy công việc. Người còn chỉ rõ: CNXH là “do nhân dân tự xây dựng lấy”, “muốn xây dựng CNXH thì không có cách nào khác là phải dốc lực lượng của mọi người ra để sản xuất. Kế thừa quan điểm này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng xác định “Đại đoàn kết toàn dân tộc là nguồn sức mạnh và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp cách mạng ở Việt Nam; không ngừng thúc đẩy sự bình đẳng và đoàn kết giữa các dân tộc, tôn giáo”. Qua đó, nhấn mạnh ý thức tự lực tự cường của nhân dân trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Có thể nhận thấy, cách thức đi lên CNXH mà Tổng Bí thư nêu ra vừa khái quát vừa cụ thể, vừa thực tiễn vừa chiến lược đó là chúng ta phải: Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức; Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; Bảo đảm vững chắc quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại; Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện.
Nội dung bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu lên những vấn đề nổi bật về lý luận, thực tiễn phong phú và sâu sắc về sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam nhiều thập kỷ qua. Một lần nữa khẳng định lại mục tiêu đi lên CNXH trên cơ sở kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và vận dụng đúng đắn và sáng tạo vào trong hoàn cảnh thực tiễn ở Việt Nam, coi độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội là chủ trương cơ bản và xuyên suốt của cách mạng Việt Nam. Việc lựa chọn con đường đi lên XHCN ở Việt Nam là vì chỉ có XHCN và chủ nghĩa cộng sản mới có thể đem lại độc lập hoàn toàn cho người dân cũng như đem lại cuộc sống tự do, ấm no và hạnh phúc thực sự cho tất cả mọi người, cho các dân tộc.
Minh chứng cụ thể cho con đường chúng ta đã chọn đó là, sau khi thống nhất đất nước, cả nước quá độ đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sức mạnh niềm tin của nhân dân tiếp tục được huy động cho công cuộc đổi mới. Sau 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, từ một đất nước nghèo nàn, có cơ sở vật chất, kỹ thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội lạc hậu, trình độ thấp, đến nay, Việt Nam đã vươn lên trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Văn hoá, xã hội tiếp tục phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được củng cố. Tình hình chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh, độc lập, chủ quyền được giữ vững. Vị thế và uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Đặc biệt, dù gặp phải rất nhiều khó khăn do tình hình Covid-19 gây ra nhưng mỗi người dân Việt Nam đã luôn đoàn kết một lòng, cùng cố gắng, quyết tâm thực hiện.
2. Kiên định con đường đi lên xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là động lực cho ý chí tự lực, tự cường khơi dậy khát vọng cống hiến của thanh niên Việt Nam
Những quan điểm, đề xuất và thành tựu nghiên cứu từ bài viết của Tổng Bí thư đã làm sâu sắc quan điểm và nhấn mạnh rằng: Càng đi lên con đường XHCN càng phức tạp, càng khó khăn thì càng phải cố gắng, càng phải có ý chí, càng phải tự làm, càng phải tự lực và phải có khát vọng mãnh liệt để vươn lên. Điều đó đã truyền cảm hứng, tạo niềm tin, thúc đẩy tinh thần, ý chí đối với thanh niên Việt Nam.
Thanh niên Việt Nam nhận thức sâu sắc về sự đúng đắn về CNXH, cách thức đi lên CNXH, những thành tựu của đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH để vững tâm, vững tin bước trên con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn và tự lực tự cường quyết tâm xây dựng đất nước phồn vinh.
Kế thừa những quan điểm, giá trị khoa học về lý luận, thực tiễn về con đường đi lên CNXH của đất nước qua bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Hiện nay, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã và đang lãnh đạo, chỉ đạo các cấp bộ đoàn quyết tâm thực hiện sáng tạo các phong trào của Đoàn. Xác định lý tưởng của Đoàn gắn với lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với CNXH.
Thực hiện lý tưởng cách mạng ấy, đoàn viên thanh niên với vai trò là bộ phận đặc biệt của xã hội, là chủ nhân tương lai của đất nước, những người sẽ gánh vác sứ mệnh của toàn dân tộc, mang theo khát vọng một “Việt Nam hùng cường” trong tương lai. Để niềm tin vào XHCN trong tương lai trở thành hiện thực, xây dựng một Việt Nam phát triển, theo tôi, thế hệ trẻ Việt Nam, các cấp bộ đoàn cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
Một là, nhận thức đúng đắn về con đường đi lên CNXH mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn, thanh niên phải là lực lượng xung kích, thông qua những hành động cụ thể kiên quyết bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng. Thấy được vị trí vai trò đặc biệt của lực lượng thanh niên trong công cuộc xây dựng CNXH trong tổng thể lực lượng đoàn kết thống nhất của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân.
Hai là, tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên. Xây dựng thế hệ thanh niên có những phẩm chất tốt đẹp, có khí phách và quyết tâm hành động thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tăng cường giáo dục truyền thống văn hóa, lịch sử của Ðảng và dân tộc để không ngừng bồi dưỡng lý tưởng cao đẹp cho thanh niên. Bảo đảm tính chính trị, sự định hướng của Ðảng nhằm làm phong phú và sâu sắc hơn các nội dung giáo dục, nhất là về lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thanh niên để thanh niên vươn tới giá trị chân - thiện - mỹ, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa văn minh của nhân loại để định vị và xây dựng giá trị Việt Nam.
Ba là, không ngừng học tập rèn luyện, nâng cao trình độ, để có tri thức và kỹ năng đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, quá trình chuyển đổi số… để thực sự là lực lượng chính, động lực quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước trong bối cảnh toàn cầu. Khẳng định mình thực sự là lực lượng xung kích, sáng tạo trong đời sống xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Bài viết về một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của đất nước hiện nay và trong thời gian tới, bài viết đã cho thấy được những cái nhìn khách quan, đúng đắn về xã hội chủ nghĩa và con đường đi lên xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, khơi dậy khát vọng, thúc đẩy thế hệ trẻ Việt Nam thực hiện và không bao giờ từ bỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, nỗ lực, quyết tâm để hiện thực hóa khát vọng đến năm 2045 với một “Việt Nam hùng cường”.
Thanh niên Việt Nam tin tưởng và kỳ vọng với khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc mang sức sống hiện thực được hình thành, bồi đắp trên một cơ tầng khoa học về lộ trình hướng đích, bước đi được dự liệu rõ ràng và là sự kế thừa, hoàn thiện những mục tiêu đã được xác định từ những giai đoạn trước gắn với phát huy hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và giá trị chuẩn mực, cùng sức mạnh con người Việt Nam sẽ tạo nên một giá trị XHCN Việt Nam cao đẹp.
Có thể khẳng định, bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam” của Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Phú Trọng - Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam) không chỉ dừng lại ở những giá trị khoa học đúc kết về lý luận, thực tiễn mà còn có tính nhân văn, lý tưởng cao đẹp và tính thời đại sâu sắc đối với mọi người dân Việt Nam. Thanh niên Việt Nam trên con đường đi lên CNXH và nỗ lực, quyết tâm để hiện thực hóa khát vọng một “Việt Nam hùng cường” sẽ luôn phát huy tinh thần cách mạng của các thế hệ đi trước đã hi sinh vì độc lập dân tộc, thống nhất và xây dựng đất nước phải lấy các giá trị cốt lõi trong bài viết của Tổng Bí thư làm niềm tin kiên định bước trên con đường mà Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn. Đây sẽ là nguồn năng lượng nội sinh tiềm tàng trong mỗi người Việt Nam nói chung và thế hệ trẻ để đưa đất nước ngày càng phát triển.
Tài liệu tham khảo
1. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
2. Nguyễn Phú Trọng (2021), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Báo Nhân dân số 23945 ra thứ hai ngày 17-5-2021.
3. Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TƯ ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khoá XII “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
4. Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 11/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 - 2030”.
5. Website: https://dangcongsan.vn/