Vững vàng niềm tin, phát huy sức trẻ, vì tương lai rạng rỡ Việt Nam
Ở bất kì đâu, bất kì thời điểm nào thanh niên cũng là bộ phận ưu tú và rất quan trọng của xã hội.Trước hết cần thấy rằng thanh niên là chủ tương lai, nhất là tương lai gần của đất nước.
Có nhiều nhìn nhận về thanh niên nhưng có lẽ lời dạy của lãnh tụ Hồ Chí Minh là sinh động, cuốn hút nhất:
“Một năm bắt đầu từ mùa xuân
Một đời bắt đầu từ tuổi trẻ
Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”
Một đời bắt đầu từ tuổi trẻ
Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”
Và ngẫu nhiên thú vị là mùa xuân (mùa xuân năm 1931) cũng là thời điểm ra đời của tổ chức thanh niên ở Việt Nam. Quả vậy, mùa xuân là bắt đầu, là mùa của nảy lộc đâm chồi phơi phới, tràn trề xán lạn.Thanh niên là bộ phận đặc biệt của xã hội, trong họ có con người của hôm qua, con người của hôm nay và con người của ngày mai. Thanh niên bất luận thế nào cũng là người thay thế cha anh mình, vì vậy, Bác Hồ nhiều lần nhắc đến vai trò “hậu bị” của thanh niên. Người cũng nhiều lần khẳng định: Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, một phần lớn là nhờ ở sự nỗ lực phấn đấu của các thanh niên. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu trong lễ kỉ niệm 90 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh “Thanh niên là một bộ phận quan trọng của dân tộc, rường cột của nước nhà. Thanh niên có mạnh thì dân tộc mới mạnh, trong sức mạnh của dân tộc có sức mạnh của thanh niên”. Chính vì vai trò, vị trí có tính quy luật ấy mà thanh niên luôn được đặt ở vị trí trọng tâm của chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực của con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
Thanh niên là người “tiếp sức cách mạng và cầu nối cách mạng”, bởi vì họ sẽ là người thay thế lớp cha anh đi trước và dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai tức là phụ trách thiếu niên nhi đồng. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “Thanh niên là cánh tay đắc lực và hậu bị của Đảng”. Các Đảng chính trị ở các quốc gia có hệ thống chính trị khác chúng ta cũng tập hợp Thanh niên, có tổ chức thanh niên nhưng chủ yếu chỉ là tranh thủ giới trẻ cổ vũ cho mục tiêu chính trị của họ. Đây là khác biệt lớn, ít có chính đảng nào sớm nhận thức rõ vai trò và tập hợp, giáo dục Thanh niên là người “ Kế tục trung thành ” sự nghiệp cách mạng như Đảng Cộng Sản Việt Nam. Là học trò xuất sắc của V.L Lê Nin, chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa chỉ dẫn của V.L Lê Nin đối với thanh niên là chú trọng công tác Thanh Niên. Khi truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê Nin về Việt Nam, người đã chọn thanh niên là đối tượng đầu tiên. Năm 1925, Nguyễn Ái Quốc đã thành lập hội Việt Nam Cách Mạng Thanh Niên để giáo dục, rèn luyện họ theo cách mạnh, gieo hạt giống đỏ, ươm mầm tương lai. Người cũng chỉ ra rằng muốn thức tỉnh dân tộc phải thức tỉnh thanh niên. Mùa xuân 1930, ngay tại Hội nghị thành lập Đảng cộng sản, vận động Thanh Niên được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các đại biểu đặc biệt quan tâm, cùng với việc thông qua các chính cương, sách lược hội nghị đã thông qua điều lệ đoàn thanh niên cộng sản, trong đó ghi rõ “Người dưới 21 tuổi phải vào thanh niên cộng sản đoàn ”, thông qua án nghị quyết về cộng sản thanh niên vận động. Hội nghị lần thứ 2 của Đảng mùa xuân năm 1931 đề ra nhiệm vụ “Cần kíp tổ chức ra thanh niên cộng sản đoàn”, yêu cầu các cấp uỷ cử cấp uỷ viên phụ trách công tác đoàn. Những văn kiện và chỉ đạo quan trọng này đã đặt nền móng, tạo nền tảng về lý luận cho công tác vận động giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện thanh niên, đội dự bị của Đảng trong suốt hơn 90 năm qua của Đảng.
Đoàn thanh niên đã trải qua 90 mùa xuân xây dựng và trưởng thành, lớp lớp các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau tiến bước dưới cờ Đảng, lớn lên cùng đất nước, luôn xung kích đi đầu trên mọi mặt trận của công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và công cuộc đổi mới của Đảng và đất nước ta. Trên con đường đi lên CNXH của đất nước, thanh Niên đã viết nên những trang sử vô cùng vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, góp phần làm phong phú, sinh động lịch sử của dân tộc ta, của Đảng ta. Phong trào nối tiếp phong trào đã là không gian, môi trường cống hiến và trưởng thành của triệu triệu thanh niên.
Những năm 1930 - 1931, là cuộc thử lửa với thanh niên, xuất hiện anh Lý Tự Trọng với câu nói bất hủ “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng, chứ không thể là con đường nào khác”. Trong cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các thế hệ thanh niên Việt Nam một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ, anh dũng chiến đấu góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, làm nên chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tinh thần “Quyết tử cho Tổ Quốc quyết sinh”, sức sống mãnh liệt của phong trào “ Ba sẵn sàng” và “ Năm xung phong” là minh chứng hào hùng, bất diệt về lòng yêu nước, lý tưởng cách mạng, lòng trung kiên và ý chí quyết tâm của thanh niên Việt Nam. Non sông thống nhất, đất nước bước vào công cuộc tái thiết vĩ đại và đầy gian khó, thanh niên cả nước bắt tay vào những nhiệm vụ mới với quyết tâm biến chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến đấu thành chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Với ngọc đuốc sáng soi đường “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”, với tinh thần “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”. Hàng ngàn, hàng vạn thanh niên đã nô nức thi đua đi xây dựng kinh tế mới, thi đua lao động sản xuất, học tập, chiến đầu, xây dựng các công trình thanh niên.... góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân vượt qua khủng hoảng kinh tế, bảo vệ vững chắc chủ quyền.Bước vào thời kỳ đổi mới, đoàn thanh niên và thanh niên cả nước đã phát động, triển khai hàng loạt các phong trào nhằm phát huy sức trẻ dựng xây đất nước như “ Thanh niên làm kinh tế giỏi” , “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ giữ nước ”, “Tiến quân vào khoa học kỹ thuật”, “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ sáng tạo,.. ”, “Vì cuộc sống cộng đồng”, “Tôi yêu tổ quốc tôi”,...
Phong trào nối tiếp phong trào, tuổi trẻ cả nước hăng hái thi đua lao động, chiến đấu, học tập, tham gia và đóng góp hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền đất nước, các công trình thanh niên, phần việc thanh niên nở rộ khắp mọi miền đất nước. Thanh niên và màu áo xanh tình nguyện đã trở thành hình ảnh cao đẹp, rất đỗi tự hào, rất đỗi thân thương nên mọi miền quê đất nước. Các phong trào của đoàn, các hoạt động của thanh niên là minh chứng sinh động và sức sống mãnh liệt về tuổi trẻ Việt Nam một lòng theo Đảng, quang vinh tiến bước dưới cờ Đảng, xứng đáng người kế tục trung thành sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.Nói đến thanh niên là nói về lý tưởng và hoài bão, nói đến tổ chức đoàn là nói về trường học XHCN của thanh niên. Nhiệm vụ của tổ chức Đoàn, tổ chức Hội là thực hiện nhiệm vụ giao đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên trở thành những người “vừa hồng” “vừa chuyên”, phát huy mạnh mẽ sức trẻ để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Năm 2007, tôi được Đài truyền hình Việt Nam mời tham gia chương trình “Đối thoại 7” giao lưu trực tuyến với thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước, có bạn hỏi tôi rằng hình mẫu người thanh niên là gì? Tôi trả lời rằng: nói đến hình mẫu thanh niên thì có nhiều góc đội tiếp cận, chính trị gia, các nhà xã hội học, giáo dục học,... sẽ diễn đạt khác nhau, tôi xin lấy ngôn từ của nhân trắc học để nói thì thanh niên Việt Nam ngày nay nên là “5 có” đó là: có một cái đầu xám, một trái tim hồng, một tấm lòng son, đôi bàn tay vàng và có đôi bàn chân thép. Tức là có tri thức, có lý tưởng một lòng theo Đảng, có lòng yêu nước, thương dân, có tay nghề giỏi và ý chí đạp bằng mọi gian khó. Tôi nghĩ giai đoạn hiện nay cũng thế, cần một hình mẫu như vậy. Muốn có được thì phải là trách nhiệm của toàn xã hội nhưng Đoàn, Hội với tư cách là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên phải giữ vai trò lòng cốt, trực tiếp. Thực tế là 90 năm qua Đoàn luôn chú trọng công tác giáo dục chính trị, công tác tư tưởng cho thanh niên, đặc biệt là giáo dục lý tưởng cách mạng , củng cố bồi đắp niềm tin chính trị cho giới trẻ với nhiều hình thức phong phú: giáo dục qua sinh hoạt Đoàn, Hội; qua phong trào thanh niên; qua sinh hoạt chính trị; qua hệ thống đào tạo; hệ thống báo chí của Đoàn; qua cuộc vận động đoàn viên phấn đấu trở thành Đảng viên,...
Tôi có nhiều dịp trao đổi với các tổ chức thanh niên của các Đảng trên thế giới, khi giới thiệu về công tác giáo dục chính trị của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, họ vô cùng ấn tượng khi thấy chúng ta có hệ thống trường Đoàn, Đội từ Trung ương tới cơ cở, có hệ thống tài liệu luôn cập nhập để đào tạo, có bộ máy, cán bộ chuyên nghiệp làm công tác chính trị, tư tưởng ở các cấp, có quy định về lựa chọn, bồi dưỡng giúp đỡ Đoàn viên ưu tú vào Đảng, Điều lệ Đảng có chương riêng (Chương X) về Đảng với đoàn TNCS Hồ Chí Minh, khẳng định đoàn là đội dự bị tin cậy, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh. Chặng đường 90 năm của Đoàn đúc kết nên truyền thống vẻ vang của thanh niên Việt Nam là: yêu nước nồng nàn, xung kích tình nguyện, đoàn kết thương yêu và hiếu học, cầu thị. Đây cũng là minh chứng sinh động về thanh niên Việt Nam trung thành với lý tưởng của Đảng, vững tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Hiện nay ở đâu đó có những ý kiến phàn nàn về thanh niên, nhìn nhận không đầy đủ về thanh niên, thậm chí phê phán thanh niên. Chúng ta không phủ nhận khi còn một bộ phận thanh niên không tích cực, còn tình trạng “ nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị” nhưng khách quan mà nói đại bộ phận thanh niên luôn tin vào Đảng, tin tưởng vào công cuộc đổi mới, nỗ lực vươn lên “lập thân, lập nghiệp”. Thanh niên đang đóng góp sức trẻ trên khắp các mặt trận. Nhân loại đã bước vào giai đoạn mới với những biến động chưa từng có, cạnh tranh để phát triển giữa các quốc gia cũng mạng mẽ hơn bao giờ hết dựa trên kinh tế tri thức và nguồn nhân lực. Bởi vậy thanh niên với tư cách là lực lượng đông đảo, nòng cốt của lực lượng lao động có vai trò vô cùng quan trọng, thanh niên giữ vị trí trung tâm của chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người.Với địa vị và sứ mạng của mình, thanh niên phải là lực lượng tiên phong, tiếp cận nhanh nhất có thể những tri thức, thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ của nhân loại, tiên phong trong xây dựng chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, tiên phong xung kích trong hội nhập quốc tế. Thanh niên phải có “Hoài bão lớn, động lực mạnh, ý chí cao” để vươn lên, để viết tiếp trang sử vẻ vang của thế hệ trước. Tiền đồ xán lạn của dân tộc đang nằm trong tay và chờ đón tuổi trẻ. Chúng ta cũng phải nhìn vào một thực tế là hiện nay giới trẻ cũng là đối tượng mà các thế lực phi xã hội chủ nghĩa tập trung lôi kéo, tập hợp, thanh niên lại là lớp người đang trưởng thành, họ tràn đầy năng lượng nhưng thiếu trải nghiệm, thiếu kinh nghiệm, rất nhạy cảm với cái mới, mặt trái của kinh tế thị trường ngày mỗi tác động mạnh đến thanh niên. Vì vậy, việc đoàn kết, tập hợp thanh niên đang có nhiều cơ hội mới, điều kiện mới nhưng không ít những khó khăn, thách thức.
Thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần thiết ”. Đoàn thanh niên, các hội của thanh niên phải coi giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ theo di chúc của Bác là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là một yếu tố, giải pháp quan trọng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Theo đó cần tự tin đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức tập hợp, giáo dục chính trị, tuyên truyền chính trị, công tác tư tưởng cho thanh niên theo phương châm phong phú, thiết thực hiệu quả. Tiếp tục chuyển mạnh từ “độc thoại”, nói cho thanh niên, nói với thành viên sang “ đối thoại” với thanh niên để khởi động sự sáng tạo, tự tin, hưng phấn cho giới trẻ. Không chỉ tập hợp thanh niên lại để tuyên truyền, giáo dục mà Đoàn, Hội phải chủ động có mặt ở những nơi, những lĩnh vực tập trung đông thanh niên, đặc biệt là trên mạng xã hội. Khai thác hiệu quả giữa những chương trình giáo dục chính trị cơ bản với việc khai thác tối đa có hoạt động văn hoá, xã hội hấp dẫn thanh niên, nhất là âm nhạc, điện ảnh,... Đoàn, Hội có hệ thống báo chí mạnh vì vậy cần khai thác, phát huy mạnh mẽ hơn, hiệu quả và chất lượng tuyên truyền, hướng mạnh vào các hoạt động của Đoàn, của Hội và các vấn đề của thanh niên. Tôi rất tâm đắc việc Trung ương Đoàn đề xuất đề án “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thanh niên trên không gian mạng giai đoạn 2022 - 2030”, hy vọng thực hiện đề án sẽ tạo bước chuyển biến mới trong công tác chính trị, tư tưởng của Đoàn.
Mặt khác, yếu tố giáo dục thanh niên thông qua hành động thực tiễn là rất quan trọng. Thực tế 90 năm qua minh chứng cho hiệu quả và giá trị của các phong trào thanh niên, công trình, phần việc thanh niên. Hiện nay Đoàn, Hội đã và đang triển khai các phong trào thiết thực và cần phải coi đây là sự kiến tạo môi trường để thanh niên cống hiến, trưởng thành. Tôi thiết nghĩ rằng các cấp bộ Đoàn cần phải hết sức chú trọng mục tiêu giáo dục, rèn luyện thanh niên qua các hoạt động phong trào. Tuổi trẻ góp sức trẻ cho cộng đồng nhưng qua đó mà trưởng thành. Tôi nhiều lần ví von là phải để thanh niên tắm mình trong bể thực tiễn, thực tiễn sẽ làm cho họ sáng trong hơn, hay như những năm trước đây chúng ta thường nói là phong trào thanh niên phải là “Được việc, được người, được tổ chức”. Vì vậy nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính thiết thực của các phong trào thanh niên là yếu tố rất quan trọng để bồi dưỡng thế hệ trẻ.
Công tác Đoàn và phong trào Thanh niên phát triển cùng với lịch sử hơn 90 năm vẻ vang của Đảng. Trong quá trình lãnh đạo đất nước Đảng ta luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng, công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc. Những năm qua, Đảng đã có nhiều nghị quyết, chỉ thị quan trọng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác thanh niên nhưng cũng thấy một thực tế là nhận thức và lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp uỷ Đảng về công tác Đoàn, về thanh niên còn bất cập. Tôi thiết nghĩ rằng cần nhắc lại sâu sắc quan điểm của Nghị quyết 25 NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá” là: “ Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp lãnh đạo Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng”. Chất lượng công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở đâu đương nhiên là trách nhiệm của các tổ chức Đoàn, Hội nhưng trước hết thuộc về trách nhiệm của tổ chức Đảng ở nơi đó. Tiếp theo các nghị quyết, chỉ thị trước đây, tháng 3/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra chỉ thị “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, văn hoá cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Chính phủ đã ban hành đề án, chương trình thực hiện. Vấn đề cốt lõi là chất lượng thực hiện chỉ thị. Chỉ thị cũng nêu rõ những hạn chế về công tác này có nhiều nguyên nhân, có trách nhiệm của Đoàn, của Hội song chủ yếu là do các cấp ủy Đảng, chính quyền, Đoàn thể, cán bộ, Đảng viên chưa làm tốt trách nhiệm chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục và phát huy thế hệ trẻ. Như vậy là Trung ương Đảng đã thấy rõ, chỉ thẳng, đòi hỏi quá trình thực hiện phải khắc phục. Nếu khắc phục tốt công tác Đoàn và phong trào thanh niên chắc chắn có bước phát triển mới, phát triển vượt bậc.
Tôi có nhiều năm làm cán bộ Đoàn chuyên trách, có nhiều năm làm Bí thư Trung ương Đoàn, công tác Đoàn và phong trào thanh niên đã trở thành máu huyết của tôi. Tôi tự hào về tuổi trẻ Việt Nam, luôn tin tưởng sâu sắc ở thanh niên, chỉ mong rằng chúng ta hãy thấu hiểu thanh niên, yêu quý thanh niên, tin cậy thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên và hãy luôn cổ vũ thanh niên để họ cháy hết năng lượng dồi dào cho những khát vọng đẹp đẽ. Đất nước bước vào giai đoạn mới, kỳ vọng thế hệ trẻ đem sức xuân cống hiện cho mùa xuân tươi mới của xã hội.
Thanh niên là người “tiếp sức cách mạng và cầu nối cách mạng”, bởi vì họ sẽ là người thay thế lớp cha anh đi trước và dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai tức là phụ trách thiếu niên nhi đồng. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “Thanh niên là cánh tay đắc lực và hậu bị của Đảng”. Các Đảng chính trị ở các quốc gia có hệ thống chính trị khác chúng ta cũng tập hợp Thanh niên, có tổ chức thanh niên nhưng chủ yếu chỉ là tranh thủ giới trẻ cổ vũ cho mục tiêu chính trị của họ. Đây là khác biệt lớn, ít có chính đảng nào sớm nhận thức rõ vai trò và tập hợp, giáo dục Thanh niên là người “ Kế tục trung thành ” sự nghiệp cách mạng như Đảng Cộng Sản Việt Nam. Là học trò xuất sắc của V.L Lê Nin, chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa chỉ dẫn của V.L Lê Nin đối với thanh niên là chú trọng công tác Thanh Niên. Khi truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê Nin về Việt Nam, người đã chọn thanh niên là đối tượng đầu tiên. Năm 1925, Nguyễn Ái Quốc đã thành lập hội Việt Nam Cách Mạng Thanh Niên để giáo dục, rèn luyện họ theo cách mạnh, gieo hạt giống đỏ, ươm mầm tương lai. Người cũng chỉ ra rằng muốn thức tỉnh dân tộc phải thức tỉnh thanh niên. Mùa xuân 1930, ngay tại Hội nghị thành lập Đảng cộng sản, vận động Thanh Niên được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và các đại biểu đặc biệt quan tâm, cùng với việc thông qua các chính cương, sách lược hội nghị đã thông qua điều lệ đoàn thanh niên cộng sản, trong đó ghi rõ “Người dưới 21 tuổi phải vào thanh niên cộng sản đoàn ”, thông qua án nghị quyết về cộng sản thanh niên vận động. Hội nghị lần thứ 2 của Đảng mùa xuân năm 1931 đề ra nhiệm vụ “Cần kíp tổ chức ra thanh niên cộng sản đoàn”, yêu cầu các cấp uỷ cử cấp uỷ viên phụ trách công tác đoàn. Những văn kiện và chỉ đạo quan trọng này đã đặt nền móng, tạo nền tảng về lý luận cho công tác vận động giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện thanh niên, đội dự bị của Đảng trong suốt hơn 90 năm qua của Đảng.
Đoàn thanh niên đã trải qua 90 mùa xuân xây dựng và trưởng thành, lớp lớp các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau tiến bước dưới cờ Đảng, lớn lên cùng đất nước, luôn xung kích đi đầu trên mọi mặt trận của công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và công cuộc đổi mới của Đảng và đất nước ta. Trên con đường đi lên CNXH của đất nước, thanh Niên đã viết nên những trang sử vô cùng vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, góp phần làm phong phú, sinh động lịch sử của dân tộc ta, của Đảng ta. Phong trào nối tiếp phong trào đã là không gian, môi trường cống hiến và trưởng thành của triệu triệu thanh niên.
Những năm 1930 - 1931, là cuộc thử lửa với thanh niên, xuất hiện anh Lý Tự Trọng với câu nói bất hủ “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng, chứ không thể là con đường nào khác”. Trong cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các thế hệ thanh niên Việt Nam một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ, anh dũng chiến đấu góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, làm nên chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tinh thần “Quyết tử cho Tổ Quốc quyết sinh”, sức sống mãnh liệt của phong trào “ Ba sẵn sàng” và “ Năm xung phong” là minh chứng hào hùng, bất diệt về lòng yêu nước, lý tưởng cách mạng, lòng trung kiên và ý chí quyết tâm của thanh niên Việt Nam. Non sông thống nhất, đất nước bước vào công cuộc tái thiết vĩ đại và đầy gian khó, thanh niên cả nước bắt tay vào những nhiệm vụ mới với quyết tâm biến chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến đấu thành chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Với ngọc đuốc sáng soi đường “Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”, với tinh thần “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”. Hàng ngàn, hàng vạn thanh niên đã nô nức thi đua đi xây dựng kinh tế mới, thi đua lao động sản xuất, học tập, chiến đầu, xây dựng các công trình thanh niên.... góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân vượt qua khủng hoảng kinh tế, bảo vệ vững chắc chủ quyền.Bước vào thời kỳ đổi mới, đoàn thanh niên và thanh niên cả nước đã phát động, triển khai hàng loạt các phong trào nhằm phát huy sức trẻ dựng xây đất nước như “ Thanh niên làm kinh tế giỏi” , “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ giữ nước ”, “Tiến quân vào khoa học kỹ thuật”, “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ sáng tạo,.. ”, “Vì cuộc sống cộng đồng”, “Tôi yêu tổ quốc tôi”,...
Phong trào nối tiếp phong trào, tuổi trẻ cả nước hăng hái thi đua lao động, chiến đấu, học tập, tham gia và đóng góp hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền đất nước, các công trình thanh niên, phần việc thanh niên nở rộ khắp mọi miền đất nước. Thanh niên và màu áo xanh tình nguyện đã trở thành hình ảnh cao đẹp, rất đỗi tự hào, rất đỗi thân thương nên mọi miền quê đất nước. Các phong trào của đoàn, các hoạt động của thanh niên là minh chứng sinh động và sức sống mãnh liệt về tuổi trẻ Việt Nam một lòng theo Đảng, quang vinh tiến bước dưới cờ Đảng, xứng đáng người kế tục trung thành sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.Nói đến thanh niên là nói về lý tưởng và hoài bão, nói đến tổ chức đoàn là nói về trường học XHCN của thanh niên. Nhiệm vụ của tổ chức Đoàn, tổ chức Hội là thực hiện nhiệm vụ giao đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên trở thành những người “vừa hồng” “vừa chuyên”, phát huy mạnh mẽ sức trẻ để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Năm 2007, tôi được Đài truyền hình Việt Nam mời tham gia chương trình “Đối thoại 7” giao lưu trực tuyến với thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước, có bạn hỏi tôi rằng hình mẫu người thanh niên là gì? Tôi trả lời rằng: nói đến hình mẫu thanh niên thì có nhiều góc đội tiếp cận, chính trị gia, các nhà xã hội học, giáo dục học,... sẽ diễn đạt khác nhau, tôi xin lấy ngôn từ của nhân trắc học để nói thì thanh niên Việt Nam ngày nay nên là “5 có” đó là: có một cái đầu xám, một trái tim hồng, một tấm lòng son, đôi bàn tay vàng và có đôi bàn chân thép. Tức là có tri thức, có lý tưởng một lòng theo Đảng, có lòng yêu nước, thương dân, có tay nghề giỏi và ý chí đạp bằng mọi gian khó. Tôi nghĩ giai đoạn hiện nay cũng thế, cần một hình mẫu như vậy. Muốn có được thì phải là trách nhiệm của toàn xã hội nhưng Đoàn, Hội với tư cách là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên phải giữ vai trò lòng cốt, trực tiếp. Thực tế là 90 năm qua Đoàn luôn chú trọng công tác giáo dục chính trị, công tác tư tưởng cho thanh niên, đặc biệt là giáo dục lý tưởng cách mạng , củng cố bồi đắp niềm tin chính trị cho giới trẻ với nhiều hình thức phong phú: giáo dục qua sinh hoạt Đoàn, Hội; qua phong trào thanh niên; qua sinh hoạt chính trị; qua hệ thống đào tạo; hệ thống báo chí của Đoàn; qua cuộc vận động đoàn viên phấn đấu trở thành Đảng viên,...
Tôi có nhiều dịp trao đổi với các tổ chức thanh niên của các Đảng trên thế giới, khi giới thiệu về công tác giáo dục chính trị của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, họ vô cùng ấn tượng khi thấy chúng ta có hệ thống trường Đoàn, Đội từ Trung ương tới cơ cở, có hệ thống tài liệu luôn cập nhập để đào tạo, có bộ máy, cán bộ chuyên nghiệp làm công tác chính trị, tư tưởng ở các cấp, có quy định về lựa chọn, bồi dưỡng giúp đỡ Đoàn viên ưu tú vào Đảng, Điều lệ Đảng có chương riêng (Chương X) về Đảng với đoàn TNCS Hồ Chí Minh, khẳng định đoàn là đội dự bị tin cậy, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh. Chặng đường 90 năm của Đoàn đúc kết nên truyền thống vẻ vang của thanh niên Việt Nam là: yêu nước nồng nàn, xung kích tình nguyện, đoàn kết thương yêu và hiếu học, cầu thị. Đây cũng là minh chứng sinh động về thanh niên Việt Nam trung thành với lý tưởng của Đảng, vững tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Hiện nay ở đâu đó có những ý kiến phàn nàn về thanh niên, nhìn nhận không đầy đủ về thanh niên, thậm chí phê phán thanh niên. Chúng ta không phủ nhận khi còn một bộ phận thanh niên không tích cực, còn tình trạng “ nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị” nhưng khách quan mà nói đại bộ phận thanh niên luôn tin vào Đảng, tin tưởng vào công cuộc đổi mới, nỗ lực vươn lên “lập thân, lập nghiệp”. Thanh niên đang đóng góp sức trẻ trên khắp các mặt trận. Nhân loại đã bước vào giai đoạn mới với những biến động chưa từng có, cạnh tranh để phát triển giữa các quốc gia cũng mạng mẽ hơn bao giờ hết dựa trên kinh tế tri thức và nguồn nhân lực. Bởi vậy thanh niên với tư cách là lực lượng đông đảo, nòng cốt của lực lượng lao động có vai trò vô cùng quan trọng, thanh niên giữ vị trí trung tâm của chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người.Với địa vị và sứ mạng của mình, thanh niên phải là lực lượng tiên phong, tiếp cận nhanh nhất có thể những tri thức, thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ của nhân loại, tiên phong trong xây dựng chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, tiên phong xung kích trong hội nhập quốc tế. Thanh niên phải có “Hoài bão lớn, động lực mạnh, ý chí cao” để vươn lên, để viết tiếp trang sử vẻ vang của thế hệ trước. Tiền đồ xán lạn của dân tộc đang nằm trong tay và chờ đón tuổi trẻ. Chúng ta cũng phải nhìn vào một thực tế là hiện nay giới trẻ cũng là đối tượng mà các thế lực phi xã hội chủ nghĩa tập trung lôi kéo, tập hợp, thanh niên lại là lớp người đang trưởng thành, họ tràn đầy năng lượng nhưng thiếu trải nghiệm, thiếu kinh nghiệm, rất nhạy cảm với cái mới, mặt trái của kinh tế thị trường ngày mỗi tác động mạnh đến thanh niên. Vì vậy, việc đoàn kết, tập hợp thanh niên đang có nhiều cơ hội mới, điều kiện mới nhưng không ít những khó khăn, thách thức.
Thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần thiết ”. Đoàn thanh niên, các hội của thanh niên phải coi giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thế hệ trẻ theo di chúc của Bác là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là một yếu tố, giải pháp quan trọng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Theo đó cần tự tin đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức tập hợp, giáo dục chính trị, tuyên truyền chính trị, công tác tư tưởng cho thanh niên theo phương châm phong phú, thiết thực hiệu quả. Tiếp tục chuyển mạnh từ “độc thoại”, nói cho thanh niên, nói với thành viên sang “ đối thoại” với thanh niên để khởi động sự sáng tạo, tự tin, hưng phấn cho giới trẻ. Không chỉ tập hợp thanh niên lại để tuyên truyền, giáo dục mà Đoàn, Hội phải chủ động có mặt ở những nơi, những lĩnh vực tập trung đông thanh niên, đặc biệt là trên mạng xã hội. Khai thác hiệu quả giữa những chương trình giáo dục chính trị cơ bản với việc khai thác tối đa có hoạt động văn hoá, xã hội hấp dẫn thanh niên, nhất là âm nhạc, điện ảnh,... Đoàn, Hội có hệ thống báo chí mạnh vì vậy cần khai thác, phát huy mạnh mẽ hơn, hiệu quả và chất lượng tuyên truyền, hướng mạnh vào các hoạt động của Đoàn, của Hội và các vấn đề của thanh niên. Tôi rất tâm đắc việc Trung ương Đoàn đề xuất đề án “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thanh niên trên không gian mạng giai đoạn 2022 - 2030”, hy vọng thực hiện đề án sẽ tạo bước chuyển biến mới trong công tác chính trị, tư tưởng của Đoàn.
Mặt khác, yếu tố giáo dục thanh niên thông qua hành động thực tiễn là rất quan trọng. Thực tế 90 năm qua minh chứng cho hiệu quả và giá trị của các phong trào thanh niên, công trình, phần việc thanh niên. Hiện nay Đoàn, Hội đã và đang triển khai các phong trào thiết thực và cần phải coi đây là sự kiến tạo môi trường để thanh niên cống hiến, trưởng thành. Tôi thiết nghĩ rằng các cấp bộ Đoàn cần phải hết sức chú trọng mục tiêu giáo dục, rèn luyện thanh niên qua các hoạt động phong trào. Tuổi trẻ góp sức trẻ cho cộng đồng nhưng qua đó mà trưởng thành. Tôi nhiều lần ví von là phải để thanh niên tắm mình trong bể thực tiễn, thực tiễn sẽ làm cho họ sáng trong hơn, hay như những năm trước đây chúng ta thường nói là phong trào thanh niên phải là “Được việc, được người, được tổ chức”. Vì vậy nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính thiết thực của các phong trào thanh niên là yếu tố rất quan trọng để bồi dưỡng thế hệ trẻ.
Công tác Đoàn và phong trào Thanh niên phát triển cùng với lịch sử hơn 90 năm vẻ vang của Đảng. Trong quá trình lãnh đạo đất nước Đảng ta luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng, công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc. Những năm qua, Đảng đã có nhiều nghị quyết, chỉ thị quan trọng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với công tác thanh niên nhưng cũng thấy một thực tế là nhận thức và lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp uỷ Đảng về công tác Đoàn, về thanh niên còn bất cập. Tôi thiết nghĩ rằng cần nhắc lại sâu sắc quan điểm của Nghị quyết 25 NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá” là: “ Đảng lãnh đạo công tác thanh niên và trực tiếp lãnh đạo Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Xây dựng Đoàn vững mạnh là nội dung quan trọng của công tác xây dựng Đảng”. Chất lượng công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở đâu đương nhiên là trách nhiệm của các tổ chức Đoàn, Hội nhưng trước hết thuộc về trách nhiệm của tổ chức Đảng ở nơi đó. Tiếp theo các nghị quyết, chỉ thị trước đây, tháng 3/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra chỉ thị “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, văn hoá cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Chính phủ đã ban hành đề án, chương trình thực hiện. Vấn đề cốt lõi là chất lượng thực hiện chỉ thị. Chỉ thị cũng nêu rõ những hạn chế về công tác này có nhiều nguyên nhân, có trách nhiệm của Đoàn, của Hội song chủ yếu là do các cấp ủy Đảng, chính quyền, Đoàn thể, cán bộ, Đảng viên chưa làm tốt trách nhiệm chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục và phát huy thế hệ trẻ. Như vậy là Trung ương Đảng đã thấy rõ, chỉ thẳng, đòi hỏi quá trình thực hiện phải khắc phục. Nếu khắc phục tốt công tác Đoàn và phong trào thanh niên chắc chắn có bước phát triển mới, phát triển vượt bậc.
Tôi có nhiều năm làm cán bộ Đoàn chuyên trách, có nhiều năm làm Bí thư Trung ương Đoàn, công tác Đoàn và phong trào thanh niên đã trở thành máu huyết của tôi. Tôi tự hào về tuổi trẻ Việt Nam, luôn tin tưởng sâu sắc ở thanh niên, chỉ mong rằng chúng ta hãy thấu hiểu thanh niên, yêu quý thanh niên, tin cậy thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên và hãy luôn cổ vũ thanh niên để họ cháy hết năng lượng dồi dào cho những khát vọng đẹp đẽ. Đất nước bước vào giai đoạn mới, kỳ vọng thế hệ trẻ đem sức xuân cống hiện cho mùa xuân tươi mới của xã hội.
Hoàng Bình Quân
Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng
Nguyên Trưởng ban Đối Ngoại Trung ương
Nguyên Bí thư thứ nhất Trung Ương Đoàn
Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng
Nguyên Trưởng ban Đối Ngoại Trung ương
Nguyên Bí thư thứ nhất Trung Ương Đoàn
Tác giả: Tỉnh Đoàn Thanh Niên Cao Bằng
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là %s để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Fanpage
Liên kết website
THỐNG KÊ TRUY CẬP
- Đang truy cập68
- Máy chủ tìm kiếm4
- Khách viếng thăm64
- Hôm nay6,587
- Tháng hiện tại197,075
- Tổng lượt truy cập7,565,609